Od niepamiętnych czasów wierzono, że taniec niesie moc uzdrawiającą i wyzwala w człowieku tajemne siły. Uspokaja, daje poczucie lekkości, zaspokaja pragnienia i wprowadza w stan ekstatycznego uniesienia. Pozwala uzewnętrznić radość życia i wewnętrzne siły. Taniec, jak wierzono, jest doskonałą formą przenikania przyszłości, komunikowania się z bóstwem i z wszelkimi siłami nadprzyrodzonymi. Posiada moc czynienia zaklęcia. Wśród ludów rozmaitych zakątków świata szamani na swym bębenku wybijali monotonny, pulsacyjny, transowy rytm. Natrętne specyficzne dźwięki wprawiały słuchaczy w stan ekstazy, odurzenia, psychoruchowego pobudzenia. Prowokowały do wykonywania rytmicznych ruchów, bądź drobnych podrygów ciała. Wyzwalały barwne surrealistyczne wizje. Przenikały umysł i ciało.
Religie starożytne głosiły o odwiecznym ruchu, tańcu i harmonii Wszechświata; o świętym, majestatycznym, kosmicznym tańcu zapewniającym porządek, istnienie i ciągłą odnowę. Ten kosmiczny rytmiczny ruch tworzy i niszczy świat, porządkuje ruchy ciał niebieskich. Wspomaga Słońce i ciała niebieskie w ich obrotach dziennych i rocznych (szczególnie w momentach krytycznych, jak w chwilach przesilenia letniego i zimowego). Jest nieustanną kreacją i destrukcją Wszechrzeczy zamkniętą w powtarzalnych cyklach.
Jean-Léon Gérôme [Public domain], via Wikimedia.
Członkowie zakonu tańczących derwiszy wirującym tańcem naśladują ruchy gwiazd i planet. Płaszcz, pas i kij pomagają im imitować bieg ciał niebieskich po orbitach. W Indiach tandawa wielkiego boga Śiwy symbolizuje akt stwarzania i odradzania wszechświata (a dokładniej: cyklicznej kreacji, obrony, niszczenia, odnowy i wyzwolenia). Pod koniec kosmicznego cyklu gniewny bóg na świętym bębenku wybija okrutny rytm unicestwiający świat. Daje początek nowemu cyklowi. Stwarza ogień czasu wiecznego, który płonie w całym Wszechświecie. W Japonii rytualny taniec przed jaskinią ma zachęcić rozgniewaną boginię Amaterasu do wyjścia na zewnętrz. Przywraca ziemi słońce i życie. W Chinach taniec wyraża równowagę i porządek uniwersum. Przywraca spokój i ustaniawia harmonię pomiędzy niebiem a ziemią. „Taniec gwiazd” w świętym korowodzie (u starożytnych Greków) odsłaniał odwieczną tajemnicę boskiego porządku kosmicznego. Tancerze w zamkniętych korowodach zakreślali koła cyklicznych zjawisk i epok.
Ciekawostki:
Niedawno badania wykazały, że częstotliwość dudnienia szamańskiego bębna pobudza ośrodki mózgowe człowieka związane ze snami i hipnotycznym transem (Zdzisław Skork, Mądrość prawieków…, s. 99).
Instagram
- Homer, Iliada, przeł. Kazimiera Jeżewska, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1981, s. 444.
- Homer, Iliada, ks. XVIII, wiersze 593-596, przeł. I. Wieniewski, Kraków – Wrocław 1984.
- Felix R. Paturi, Ostatnie zagadki przeszłości, Warszawa 2008, s. 103.
- Andrzej Tokarczyk, Religie współczesnego świata, Warszawa 1986, s. 109–111
- Taniec, [hasło w:] A.P. Chenel, A.S. Simarro, Słownik symboli, Warszawa 2008, s. 258.
- N. Goraj, Mitologie świata. Hindusi, Warszawa 2007, s. 21.
- Mitologie świata. Bogowie, przedstawienia, motywy, red. A. Cotterell, s. 149–150.
- Marta Jakimowicz-Shah, Metamorfozy bogów indyjskich, Warszawa 1983, s. 149.
- Taniec, [hasło w:] Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990, s. 421–422.
- Zdzisław Skork, Mądrość prawieków. O czym przypominają nam pradawni, Warszawa 2009, s. 93–106. Polecam!
Zagadkowy Wszechświat 